TÜRK SANATI

Tarih boyunca Türk toplulukları ya da devletlerince yaratılan sanat. Tanımının yeterince açık olmasına karşın, Türk sanatı'nın ilgi alanının ne olacağı sorusu açıkça yanıtlanıp, herkesçe onaylanmış değildir. Dünya'nın çeşitli bölgelerinde Türkler'ce kurulan pek çok devletin sınırları içinde üretilen sanat ürünlerinin Türk Sanatı kapsamına ne derece sokulabileceği konusu hala tartışmalıdır. Örneğin Mısır'da Tolunoğulları ve Ahşitler dönemleri ya da İran'da Büyük Selçuklu Sanatı ve Hindistan'da Baburoğulları dönemi, Türk Sanatı'nın kapsamına mı girmelidir? Bu durumda ayırıcı ölçütün şu olması yanlış olmayacaktır; Saö konusu sanat ya da dönem hangi süreç içinde konumlanmakta ve onun ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır.

Daha çık bir anlatımla onun öncesi ve sonrası olarak ele alınabilen ve aynı kültür çevresine ait başka dönemler yada üsluplar var mıdır? Örneğin Mısır, İran ve Hindistan'da Türk yönetimleri altında üretilen sanatlar hemen daima bu ülkenin kendi sanatsal evrim süreçleri içinde bir yer tutmaktadır. Bunların bir Türk hanedanı döneminde ortaya çıkmış olmaları önemli bir Türk katkısının varlığını gösterse bile, bağlantılı olduğu kültür çevresinden yalıtılmalarını olanaklı kılmaz.

O halde, Türk sanatı ancak bir süreç olarak var olduğu coğrafi ve kültürel çevreler için geçerli bir terimdir. Bu nedenle de bir Anadolu Türk Sanatı''ndan ya da Orta Asya Türk sanatı'ndan söz edilebileceği halde, bir Hint - Türk sanatı ya da bir Mısır - Türk sanatı'ndan söz edilemez. Buna karşılık örneğin; Mısır'da Osmalı egemenliği altında yapılmış bazı yapıları Osmanlı mimarlığının bir taşra çeşitlemesi saymak olanaklıdır. Öyleyse, Türk Sanatı kavramını zamanda ve mekanda esneklik ve yaygınlık gösteren bir süreç olarak ele almak ve siyasal oluşumlarla zorunlu bir bağlantı içinde düşünmemek gereklidir.