Antik imparatorlukların en güçlüsü olan ve Roma İmparatorluğu'na dönüşen medeniyet, merkezi İtalya'da mütevazı bir şehir olarak ortaya çıktı. Gücünün zirvesindeyken, Roma İmparatorluğu batıda İspanya'dan doğuda günümüz Suriye'sine ve güneyde Mısır'dan kuzeyde Britanya'ya kadar uzanıyordu. Roma İmparatorluğu'nun yükselişi ve çöküşü hikayesi, Romalıların bu büyüleyici dönemde giydikleri de dahil olmak üzere, iki bin yıldır tarihçileri büyülemiştir.
Şehirden imparatorluğa
Efsaneye göre Roma şehri MÖ 753'te kurtlar tarafından büyütülen tanrı Mars'ın ikiz oğulları Romulus ve Remus tarafından kurulmuştur. Zamanla çevredeki bölgeyi kontrol eden küçük bir şehre dönüşen küçük bir kasaba kurmuşlardır. Roma, İtalyan yarımadasındaki birçok küçük şehir devletinden biriydi. Bu şehir devletlerinin en güçlüsü, MÖ 800'den itibaren İtalya'nın çoğuna hakim olan Etrüskler tarafından mesken tutulmuştur. Ta ki M.Ö. 250'de Romalılar tarafından yenilene kadar. Bu küçük şehirler ve özellikle Etrüskler, gelişen Roma medeniyeti üzerinde büyük bir etkiye sahipti. Romalıların kültürel ve kostüm geleneklerinin çoğu Etrüsklerden ödünç alınmıştı. Başlangıçta bir kral tarafından yönetilen Roma'nın güçlü aileleri M.Ö. 509'da şehir devletinin kontrolünü ele geçirdiler ve şehrin vatandaşlarının temsilcilerinin yönetici senatoyu oluşturmak üzere insanları seçtiği bir cumhuriyet olarak kurdular. Bu, Roma Cumhuriyeti (M.Ö. 509-27) olarak bilinen uzun bir Roma tarihi dönemini başlattı. İlk başta sadece Roma toplumunun en zengin üyeleri hükümete katılabiliyordu, ancak zamanla plebler olarak adlandırılan daha fakir vatandaşların çoğu iktidara erişim kazandı. Mükemmel bir demokrasi değildi, ancak birçok insanın oy kullanma ve dolayısıyla kendilerine vatandaş deme hakkı vardı. Cumhuriyet sırasında Romalılar daha da güçlendiler ve yavaş yavaş yönetimlerini genişlettiler. Önce İtalyan yarımadasının büyük bir bölümünün kontrolünü ele geçirdiler ve sonra kontrollerini günümüz Yunanistan, İspanya ve Kuzey Afrika'sına kadar genişlettiler. Ancak güçlü orduların yükselişi ve genişleyen bir toplumu yönetmedeki sorunlar cumhuriyete kısa sürede hükümetteki bir değişiklikle çözülecek birçok sorun getirdi. MÖ 27'de güçlü bir generalin kendisini ilk Roma imparatoru olarak ilan etmesiyle Roma tarihinde yeni bir dönem başladı ve böylece Roma İmparatorluğu (MÖ 27-MS 476) olarak bilinen bir dönem başladı. Bu imparator Augustus (MÖ 63-MS 14), imparatorluğun tam kontrolünü ele geçirdi ve Pax Romana veya Roma barışı olarak bilinen bir dönemi yönetti. İmparatorluk yaklaşık iki yüz yıl boyunca gelişti. Yeni şehirler kuruldu ve diğer toplumlarla ticaret genişledi. İmparatorluk bir bütün olarak çok zenginleşti. Her biri kendi ordusuna sahip farklı şehirlerin yöneticileri arasındaki çatışma, kısa sürede imparatorluğu uzun bir iç savaşta parçalamaya başladı. İmparator Diocletianus (yaklaşık 245-yaklaşık 316) imparatorluğu 293 yılında yeniden düzenleyerek Roma merkezli bir Batı Roma İmparatorluğu ve günümüz Türkiye merkezli bir Doğu Roma İmparatorluğu kurdu. Bunlar 324 yılında Büyük Konstantin (yaklaşık 285-337 MS) olarak bilinen bir imparator tarafından birleştirildi, ancak Konstantin bile imparatorluğu bir arada tutamadı. Batı İmparatorluğu yavaş yavaş çöktü, dışarıdan ordular tarafından saldırıya uğradı ve içeriden ekonomik sıkıntılarla boğuştu ve 476 yılında sona erdi. Ancak Doğu Roma İmparatorluğu, 1453 MS'ye kadar varlığını sürdüren Bizans İmparatorluğu olarak hayatta kaldı.
İmparatorluğun zaferleri ve aşırılıkları
ld birçok başarıya yol açtı. Romalılar, Avrupa'yı ve Orta Doğu'nun bazı bölgelerini birbirine bağlayan geniş bir yol ve su yolu sistemi inşa ettiler. Gücün bir grup vatandaştan oluşan yüce bir hükümdara karşı olduğu ve birkaç yüz yıl süren bir cumhuriyetçi hükümet sistemi yarattılar. Ve Çin ve Uzak Doğu ile gelişen bir ticaret de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanına yayılan ticaret ağları kurdular. Yine de Roma'nın büyük başarıları aynı zamanda rahatsız edici değişiklikler de getirdi. Bir zamanlar tutumlu ve basit olan Romalılar lüksün tutkunu oldular. Hükümdarlar o kadar büyük bir güce ve servete sahipti ki her şeyin mümkün olduğunu düşünüyorlardı. MÖ 3. yüzyıl imparatoru Nero'nun Roma şehri yanarken keman çaldığı efsanesi, umursamaz bir hükümdarın sembolü haline geldi. Gladyatörler arasında Roma arenalarında gerçekleşen vahşi mücadeleler -eski Romalılar için kamusal eğlence olarak ölümüne savaşan askerler- aynı zamanda insan hayatına karşı bir ilgi eksikliğini de gösteriyordu. Roma liderleri vatandaşlarının desteğini kaybetti ve sonunda imparatorluk bir arada duramadı. Bu daha büyük tarihi değişimler, Romalıların giyinme ve süslenme biçimlerinde görülebilir. Roma medeniyetinin tüm tarihi boyunca, birkaç giysi Roma gardırobunun temelini oluşturdu. Ancak Roma zenginleştikçe, bu giysiler daha fazla süslendi ve daha zengin kumaşlardan yapıldı. Romalılar mücevher tutkunu oldular ve çok sayıda mücevher takarak zenginliklerini sergilemekten çekinmediler. Gittikçe daha fazla Romalı pahalı kumaşlar ve süs eşyaları satın alabilecek kadar para kazandıkça, Roma politikacıları insanların ne giyebileceklerini ve ne kadar para harcayabileceklerini düzenleyen gösteriş yasaları çıkararak çeşitli giyim tarzlarına erişimi sınırlamaya başladılar. Roma kıyafetleri ayrıca, Romalıların Kuzey Avrupa'da fethettikleri yerlerin giyim tarzlarını ve Doğu'nun kumaşlarını benimsemesiyle toprak genişlemesinin etkisini de gösterir. Bugün Roma kıyafetlerini toga'nın popüler imajıyla hatırlıyoruz, ancak Roma giyim geleneği bu şaşırtıcı antik topluma dair birçok başka büyüleyici içgörü sunuyor.
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN
Batterberry, Michael ve Ariane Batterberry. Moda: Tarihin Aynası. New York: Greenwich House, 1977. Hart, Avery. Antik Roma!: Bu Güçlü İmparatorluğun Kültürünü, İnsanlarını ve Fikirlerini Keşfetmek. Charlotte, VT: Williamson, 2002. Hunt, Alan. Tüketen Tutkuların Yönetimi: Lüks Hukukunun Tarihi. New York: St. Martin’s Press, 1996. Nardo, Don. Antik Romalılar. San Diego, CA: Lucent Books, 2001. Roma İmparatorluğu. http://www.roman-empire.net (11 Temmuz 2003'te erişildi). Simpson, Judith. Antik Roma. Alexandria, VA: Time-Life Books, 1997. Steele, Philip. Roma Zamanında Giysiler ve El Sanatları. Milwaukee, WI: Gareth Stevens, 2000. Symons, David J. Antik Roma'nın Kostümü. New York: Chelsea House, 1987.
Ayrıca Bakınız;
Antik Roma Kültürü / Ancient Rome Culture
Antik Roma Giysileri / Ancient Roman Clothes
Antik Roma Giysileri; Braccae / Ancient Roman Clothes; Braccae
Antik Roma Giysileri; Casula / Ancient Roman Clothes; Casula
Antik Roma Giysileri / Ancient Roman Clothes
Antik Roma Giysileri / Ancient Roman Clothes
Antik Roma Giysileri / Ancient Roman Clothes
Antik Roma Giysileri / Ancient Roman Clothes
Antik Roma Giysileri / Ancient Roman Clothes
---
The most powerful of the ancient empires, the civilization that became the Roman Empire rose from humble origins as a city in central Italy. At the height of its power, the Roman Empire stretched from Spain in the west to present-day Syria in the east, and from Egypt in the south to Britain in the north. The story of the rise and fall of the Roman Empire, including what the Romans wore during this fascinating era, has captivated historians for two thousand years.
From city to empire
Legend has it that the city of Rome was founded in 753 B.C.E. by Romulus and Remus, the twin sons of the god Mars, who had been raised by wolves. They established a small town that grew, over time, into a small city that controlled the surrounding region. Rome was one of many small city-states on the Italian peninsula. The most powerful of these city-states was inhabited by the Etruscans, who dominated most of Italy from about 800 B.C.E. until they finally were defeated by the Romans in 250 B.C.E. These small cities, and especially the Etruscans, had a great influence on the developing Roman civilization. Many of the cultural and costume traditions of the Romans were borrowed from the Etruscans. Initially ruled by a king, in 509 B.C.E. the powerful families of Rome took control of the city-state and established it as a republic, with representatives of the citizens of the city choosing people to form a ruling senate. This began a long period of Roman history known as the Roman Republic (509–27 B.C.E.). At first only the wealthiest members of Roman society could join the government, but over time more of the poorer citizens, called plebeians, gained access to power. It was not a perfect democracy, but many people had the right to vote and thus to call themselves citizens. During the republic the Romans grew more powerful, and slowly they extended their rule. First they took control of much of the Italian peninsula, and then they extended their control into presentday Greece, Spain, and northern Africa. But the rise of powerful armies and the problems with managing an expanding society brought the republic many troubles that were soon addressed by a change in government. In 27 B.C.E. a new era in Roman history began when a powerful general established himself as the first Roman emperor, thus beginning a period known as the Roman Empire (27 B.C.E.–476 C.E.). This emperor, Augustus (63 B.C.E.–14 C.E.), took full control of the empire, and he ruled over an era known as the Pax Romana, or Roman peace. For nearly two hundred years the empire flourished. New cities were created and trade with other societies expanded. The empire as a whole grew very rich. Conflict between the rulers of different cities, each with their own armies, soon began to tear the empire apart in a long civil war. The emperor Diocletian (c. 245–c. 316) reorganized the empire in 293 C.E., creating a Western Roman Empire centered in Rome and an Eastern Roman Empire centered in modern-day Turkey. These were united in 324 C.E. under an emperor known as Constantine the Great (c. 285–337 C.E.), yet even Constantine could not hold the empire together. The Western Empire slowly crumbled, attacked by armies from outside and beset by economic trouble from within, and ended in 476 C.E. The Eastern Roman Empire survived, however, as the Byzantine Empire, which lasted until 1453 C.E.
Triumphs and excesses of the empire
ld led to many accomplishments. Romans build a vast system of roadways and waterways that connected Europe and parts of the Middle East. They created a system of republican government, in which power lies with a group of citizens versus a supreme ruler, which lasted for several hundred years. And they established trade networks that stretched throughout the world, including a thriving trade with China and the Far East. Yet the great successes of Rome also brought troubling changes. The once sparing and simple Romans became lovers of luxury. The rulers had such great power and wealth that they felt anything was possible. The legend that the thirdcentury-B.C.E. emperor Nero played his fiddle while the city of Rome burned has become a symbol for an uncaring ruler. The vicious combat that occurred in the arenas of Rome among gladiators—soldiers who fought to the death as public entertainment for ancient Romans—also showed a lack of concern for human life. Rome’s leaders lost the support of their citizens, and eventually the empire could not hold together. These larger historical changes can be seen in the way that Romans dressed and decorated themselves. Over the entire history of Roman civilization, a few garments provided the basis for the Roman wardrobe. Yet as Rome grew wealthier, these garments became more highly decorated and were made from richer fabrics. Romans became great lovers of jewelry and did not hesitate to display their wealth by wearing numerous jewels. As more and more Romans earned enough money to buy expensive fabrics and adornments, Roman politicians began to limit access to various clothing styles by passing sumptuary laws, which regulated what people could wear and how much money they could spend. Roman clothing also shows the influence of territorial expansion, as the Romans adopted the clothing styles of those they conquered in northern Europe and the fabrics of the Orient. Today we remember Roman clothing through the popular image of the toga, but the Roman clothing tradition offers many other fascinating insights into this amazing ancient society.
FOR MORE INFORMATION
Batterberry, Michael, and Ariane Batterberry. Fashion: The Mirror of History. New York: Greenwich House, 1977. Hart, Avery. Ancient Rome!: Exploring the Culture, People, and Ideas of This Powerful Empire. Charlotte, VT: Williamson, 2002. Hunt, Alan. Governance of the Consuming Passions: A History of Sumptuary Law. New York: St. Martin’s Press, 1996. Nardo, Don. The Ancient Romans. San Diego, CA: Lucent Books, 2001. The Roman Empire. http://www.roman-empire.net (accessed on July 11, 2003). Simpson, Judith. Ancient Rome. Alexandria, VA: Time-Life Books, 1997. Steele, Philip. Clothes and Crafts in Roman Times. Milwaukee, WI: Gareth Stevens, 2000. Symons, David J. Costume of Ancient Rome. New York: Chelsea House, 1987.
Photo: https://education.nationalgeographic.org/resource/resource-library-ancient-rome/
Kaynak: S. Pendergast, T. Pendergast, S. Hermsen, Fashion, Costume, and Culture: Clothing, Headwear, Body Decorations, and Footwear through the Ages, Thomson Gale, 2023
Yorumlar
Yorum Gönder