Stola ile birlikte palla, antik Roma'da kadınlar tarafından giyilen en yaygın giysiydi. Çok basit bir giysiydi, ancak basitliği birçok şekilde kullanılmasına olanak tanıyordu. Temel palla, büyük, dikdörtgen bir yünlü kumaş parçasıydı. Vücuda sarılarak, ya bir tunika veya gömlek veya giyen kişi evli değilse bir toga üzerine veya giyen kişi evliyse bir stola, uzun bir elbise üzerine giyilirdi. Görünüşteki basitliğine rağmen, palla, antik Yunanistan'a kadar uzanan zengin bir tarihe sahiptir ve çeşitli biçimlere ve kullanımlara uyarlanmıştır. Birçok Roma giyim stilinde olduğu gibi, palla da bir Yunan giysisinin uyarlamasıydı. Vücuda sarılmış büyük dikdörtgen bir yünlü kumaş olan himation, MÖ 6. yüzyıldan itibaren Yunanistan'da hem erkekler hem de kadınlar tarafından giyildi. Giysi kısa sürede erken Romalılar tarafından benimsendi. Erkekler için giysiye pallium, kadınlar için palla deniyordu. Hem Yunanistan'da hem de Roma'da palla veya pallium çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Geceleri battaniye olarak kullanılabilir, halı olarak kullanılmak üzere yere atılabilir, banyodan sonra vücuda sarılabilir, bir teknede yelken olarak kullanılmak üzere asılabilir veya sergilemek için bir ata örtülebilir. Tüm bu kullanımlar ve daha fazlası antik Yunanistan ve Roma'da kaydedilmiştir. Roma Cumhuriyeti'nin ortalarında (MÖ 509-27) pallium erkekler için bir giysi olarak kullanımdan kaldırıldı ve standart erkek giysisi haline gelen toga ile değiştirildi. (Ancak pallium, bilginlerin ve filozofların karakteristik giysisi olarak kullanılmaya devam etti.) Yine de palla kadınlar için önemli bir giysi olmaya devam etti ve çeşitli kumaş ve desenlerle dokundu ve süslendi. Yün, palla yapmak için kullanılan en yaygın kumaştı. Yün türleri düz, kaba yünden yumuşaklığını artıran veya dokusunu değiştiren şekillerde dövülmüş veya yıkanmış çeşitlere kadar değişiyordu. Pallalar keten, pamuk ve ipekten de yapılırdı, ancak ikincisi yalnızca en zengin kadınlar tarafından giyilirdi çünkü ipek Uzak Doğu'dan ithal edilmek zorundaydı. Pallalar beyaz, kahverengi veya yeşil gibi tek ve sade bir renkte olabilirdi, ancak birçok kadın çok daha dekoratif pallalar giymeyi tercih etti. Canlı renkler egzotik boyalar kullanılarak elde edilirdi ve bazı dokumacılar ekoselere benzer karmaşık desenler yaratmada başarılıydı. Pallayı giymenin birçok yolu vardı, ancak en yaygın olanı pallanın bir ucunu sol omzun önüne asmak, ardından pallayı arkadan, sağ kolun altından ve sol ön kolun üzerinden veya sol omzun üzerinden sarmaktı. Diğer yöntemler pallayı kalçaların etrafına bağlamayı veya omuzlara asmayı içerebilirdi. Yerine sabitlemek için iğneler veya tokalar kullanılabilirdi. Palla ayrıca başın üzerine de örtülebilirdi, böylece iyi yetiştirilmiş kadınların başlarını toplum içinde örtülü tutmaları gerektiği yönündeki bir geleneğe uyulmuş olurdu. Palla hemen hemen her amaç için kullanılabilirdi. İşte bu yüzden palla veya buna çok benzeyen bir şey, insanlık tarihi boyunca her türlü kültürde insanlar tarafından kullanılmıştır. Palla'nın varyasyonları günümüzde Batı toplumunda kadınların giydiği şallar ve örtüler olarak varlığını sürdürmektedir.
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN
Contini, Mila. Fashion: From Ancient Egypt to the Present Day. Editör James Laver. New York: Odyssey Press, 1965. Symons, David J. Costume of Ancient Rome. New York: Chelsea House, 1987. Yates, James. “Pallium.” Smith’s Dictionary: Articles on Clothing and Adornment. http://www.ukans.edu/history/index/europe/ancient_rome/ E/Roman/Texts/secondary/SMIGRA*/Pallium.html (erişim tarihi 24 Temmuz 2003). [Ayrıca bkz. 1. Cilt, Antik Yunanistan: Himation; 1. Cilt, Antik Roma: Stola]
---
Along with the stola, the palla was the most common piece of clothing worn by women in ancient Rome. It was a very simple garment, yet its simplicity allowed it to be used in a great many ways. The basic palla was a large, rectangular piece of woolen cloth. It was worn wrapped around the body, either over a tunica, or shirt, or a toga if the wearer was unmarried, or over a stola, a long gown, if the wearer was married. Despite its apparent simplicity, the palla has a rich history that stretches back into ancient Greece, and it was adapted into a variety of forms and uses. As with many of the Roman clothing styles, the palla was an adaptation of a Greek garment. The himation, a large rectangular woolen cloth draped around the body, was worn by both men and women in Greece beginning in the sixth century B.C.E. The garment was soon adopted by the early Romans. For men, the garment was called a pallium, for women a palla. In both Greece and Rome the palla or pallium was put to a variety of uses. It could be used as a blanket at night, thrown on the ground for use as a carpet, wrapped around the body after a bath, strung up to use as a sail on a boat, or draped on a horse for display. All of these uses and more were recorded in ancient Greece and Rome. Midway through the Roman Republic (509–27 B.C.E.) the pallium went out of use as a garment for men, replaced by the toga, which became the standard male garment. (The pallium remained in use as the characteristic garment of scholars and philosophers, however.) Yet the palla remained an important garment for women, and it was woven and decorated in a variety of fabrics and patterns. Wool was the most common fabric used to make the palla. Types of wool ranged from plain, coarse wool to varieties that had been pounded or washed in ways that increased their softness or changed their texture. Pallas were also made of linen, cotton, and silk, though the latter were worn only by the wealthiest women, for silk had to be imported from the Far East. Pallas could be of a single, simple color like white, brown, or green, but many women chose to wear much more decorative pallas. Vibrant colors were achieved through the use of exotic dyes, and some weavers excelled at creating intricate patterns similar to plaids. There were many ways of wearing the palla, but the most common was to hang one end of the palla over the front of the left shoulder, then wrap the palla behind the back, under the right arm, and either across the left forearm or over the left shoulder. Other methods might involve tying the palla around the hips, or draping it across the shoulders. Pins or clasps might be used to secure it in place. The palla could also be draped over the head, thus obeying a custom that said well-bred women should keep their head covered in public. The palla could be used to suit almost any purpose. This is why the palla, or something much like it, has been used by humans in all manners of cultures across human history. Variations on the palla survive today as the shawls and wraps worn by women in Western society.
FOR MORE INFORMATION
Contini, Mila. Fashion: From Ancient Egypt to the Present Day. Edited by James Laver. New York: Odyssey Press, 1965. Symons, David J. Costume of Ancient Rome. New York: Chelsea House, 1987. Yates, James. “Pallium.” Smith’s Dictionary: Articles on Clothing and Adornment. http://www.ukans.edu/history/index/europe/ancient_rome/ E/Roman/Texts/secondary/SMIGRA*/Pallium.html (accessed on July 24, 2003). [See also Volume 1, Ancient Greece: Himation; Volume 1, Ancient Rome: Stola]
Photo: https://au.pinterest.com/pin/palla--522628731760642810/
Kaynak: S. Pendergast, T. Pendergast, S. Hermsen, Fashion, Costume, and Culture: Clothing, Headwear, Body Decorations, and Footwear through the Ages, Thomson Gale, 2023
Yorumlar
Yorum Gönder