Antik Roma'nın kostüm geleneklerini temsil eden bir giysi seçmek zorunda kalsaydınız, bu giysi toga olurdu. MÖ 753'te Roma şehrinin kuruluşundan MS 476'da Roma İmparatorluğu'nun çöküşüne kadar Romalı erkeklerin heykellerinde ve resimlerinde görülebilir. Roma Cumhuriyeti yıllarında (MÖ 509-27), Romalılar sıklıkla gens togata veya toga halkı olarak anılırdı. Toga, bugün bile insanlara tanıdık geliyor çünkü Hollywood filmlerinde yaygın olarak kullanılmıştır; Ben-Hur (1959) gibi erken destanlardan Animal House (1978) gibi gürültülü komedilere kadar, toga partisini popüler bir üniversite ritüeli haline getirmiştir. Toga şüphesiz antik dünyanın en bilinen giysisidir. Toga, kökenleri Etrüskler ve Yunanlılar tarafından giyilen giysilere dayanmaktadır. Yunanlılar himation adı verilen uzun bir pelerin giymişlerdi ve İtalyan yarımadasının ilk sakinleri olan Etrüskler bunu tebennalarına uyarlamışlardı. Ancak gerçek toga bir Roma icadıydı. Roma toplumunun ilk kez oldukça örgütlü ve tanımlanabilir hale geldiği cumhuriyetin ilk günlerinde, toga yünlü kumaştan yapılmış oldukça küçük, uzun bir ovaldi ve tunika veya gömleğin üstüne kolayca giyiliyordu. Togayı giymenin birçok farklı yolu olmasına rağmen, en yaygın yol togayı arkadan tutmak ve toganın bir ucunu sol omuzdan öne doğru örtmekti, böylece ucu bacakların arasından sarkıyordu. Toganın geri kalanı sağ kolun altından ve bazen etrafından, göğüsten ve sonra sol omzun üzerinden çaprazlanırdı. Toganın bir kısmını başın arkasından kaldırarak bir tür başlık oluşturmak mümkündü. Erken cumhuriyet döneminde toga, en alt seviyedeki Roma işçileri dışında herkes için pratik olarak gerekliydi. Her zaman daha önemli vatandaşlar tarafından giyilirdi ve köleler ve yabancılar için yasaktı. Kadınlar ilk başta toga giyseler de, kısa süre sonra giysiyi palla, bir tür pelerinle değiştirdiler.
Toga stilleri
Tüm togaların temel şekli hemen hemen aynı olsa da, giyenin toplumdaki yeri hakkında ipuçları veren önemli renk ve süsleme farklılıkları vardı. Yaygın toga, basitçe toga virilis olarak bilinirdi ve yünün doğal renginde bırakılırdı. Kamu görevi için kampanya yürütürken, adaylar parlak beyaza ağartılmış bir toga candida giyerlerdi. Toga genellikle bir tunika üzerine giyilse de, adaylar bazen savaş yaralarını göstermek için toga candida'nın altına çıplak göğüsle girerlerdi. Daha sonraki imparatorlar tarafından tercih edilen toga picta, ilk olarak zafer kazanan generaller tarafından kamu törenlerinde giyilen, süslü işlemelerle kaplı bir tören togasıydı. Çoğu toga açık renkli olsa da, yas tutanlar tarafından giyilen toga pulla siyah, koyu kahverengi veya gri gibi koyu bir tondaydı. Çocuklar geniş mor bir bordüre sahip toga praetexta giyebilirlerdi; toga praetexta ayrıca yerel yargıçlar olan hakimler tarafından da giyilirdi. Etrüsk tebenna'sından esinlenerek yapılmıştı. Son olarak, rahipler kırmızı çizgileri ve mor bir bordürü olan bir toga trabea giyerlerdi. Diğer dini figürlerin giydiği toga trabea'nın rengi biraz farklıydı. Ayrıca, farklı toga tiplerinde giysinin uzunluğu boyunca uzanan çizgiler olan clavi bulunabilirdi.
Toga'nın zorlukları
Genel olarak Roma kostümü zamanla daha karmaşık hale geldi ve toga da bir istisna değildi. İlk olarak, toga büyük ölçüde büyüdü. Giymesi kolay bir pelerinden, toga yaklaşık on sekiz fit uzunluğunda ve yaklaşık on bir fit genişliğinde bir boyuta ulaştı. Togayı vücuda örtmek zor bir iş haline geldi. Zengin Romalılara sarma işinde hizmetçiler veya köleler yardım ederken, sıradan bir Romalının bununla tek başına mücadele etmesi gerekiyordu. Toga giymemek bir seçenek değildi. Tüm Roma vatandaşlarının kamusal törenlerde toga giymesi gerekiyordu ve kamusal alanda toga olmadan dolaşmak saygısızlık olarak görülüyordu. Toganın boyutu da başka sorunlara yol açıyordu. Togalar büyüdükçe ağırlaşıyor ve ısınıyordu. Giyen kişinin sol kolu genellikle kumaşla sarılırdı ve sağ kolu genellikle togayı yerinde tutmak. Toga giyerken herhangi bir şey yapmak, özellikle de aktif bir şey yapmak zordu. Son olarak, togaların ne kadar uzun olması gerektiği ve ön kıvrımlarının nasıl dökülmesi gerektiğiyle ilgili ayrımlar çok önemli hale geldi, ancak giyen kişinin toga stilinin moda olup olmadığı konusunda sürekli endişelenmesini gerektirdi. Michael ve Ariane Batterberry’nin Fashion: The Mirror of History adlı eserinde alıntılanan, Romalı bir yazar ve Roma kostümlerini gözlemleyen Tertullian (yaklaşık MS 155-yaklaşık MS 220), toga hakkında şunları söyledi: “Bu bir giysi değil, bir yüktür.” Sonunda, MS 200 civarından bir süre sonra, toga sıradan bir giysi olarak atıldı. Sıradan insanların togalarını kamusal alanda giymek için uygun durumda tutmak için ne zamanı ne de parası vardı ve diğerleri günlük işlerini hantal pelerini giyerek yapmaya çalışmaktan yoruldular. Toga hala törensel durumlarda giyiliyordu, ancak çoğu Romalı daha basit tunikayı, bazen de bir dizi başka, daha basit dış giysiyle birlikte giyiyordu.
DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN
Batterberry, Michael ve Ariane Batterberry. Fashion: The Mirror of History. New York: Greenwich House, 1977. Cosgrave, Bronwyn. The Complete History of Costume and Fashion: From Ancient Egypt to the Present Day. New York: Checkmark Books, 2000. Houston, Mary G. Ancient Greek, Roman, and Byzantine Costume and Decoration. 2. baskı. New York: Barnes and Noble, 1947. Smith, William. “Toga.” Smith’s Dictionary: Articles on Clothing and Adornment. http://www.ukans.edu/history/index/europe/ancient_rome/ E/Roman/Texts/secondary/SMIGRA*/Toga.html (erişim tarihi 24 Temmuz 2003). Symons, David J. Antik Roma Kostümü. New York: Chelsea House, 1987. [Ayrıca bkz. Cilt 1, Antik Yunanistan: Himation; Cilt 1, Antik Roma: Etrüsk Elbisesi; Cilt 1, Antik Roma: Tunika]
---
If you had to choose one garment to represent the costume traditions of ancient Rome, that garment would be the toga. It can be seen on statues and paintings of Roman men from the earliest founding of the city of Rome in 753 B.C.E. until the collapse of the Roman Empire in 476 C.E. During the years of the Roman Republic (509–27 B.C.E.), Romans were often called gens togata, or people of the toga. The toga remains familiar to people today because it has been so widely used in Hollywood films, from early epics such as Ben-Hur (1959) to rowdy comedies such as Animal House (1978), which made the toga party a popular college ritual. The toga is undoubtedly the bestknown garment from the ancient world. The toga has its roots in garments worn by the Etruscans and the Greeks. The Greeks had worn a lengthy cloak called the himation, and the Etruscans, early inhabitants of the Italian peninsula, had adapted this into their tebenna. But the true toga was a Roman invention. In the early days of the republic, when Roman society first became quite organized and identifiable, the toga was a rather small elongated oval of woolen fabric and was easily worn over the top of the tunica, or shirt. Though there were many different ways of wearing the toga, the most common way involved holding the toga behind the back and draping one end of the toga forward across the left shoulder, so that the end hung between the legs. The remainder of the toga was crossed under, and sometimes around, the right arm, across the chest, and then back over the left shoulder. It was possible to lift a portion of the toga over the back of the head, forming a type of hood. During the early republic, the toga was practically required for any but the lowest of Roman workers. It was always worn by more notable citizens and was forbidden to slaves and foreigners. Though women wore togas at first, they soon abandoned the garment for the palla, a type of cloak.
Toga styles
Though the basic shape of all togas was roughly the same, there were important variations in color and decoration that offered clues as to the wearer’s place in society. The common toga was known simply as the toga virilis, and it was left in the natural color of wool. When campaigning for public office, candidates wore a toga candida, which was bleached to a bright white. Though the toga was typically worn over a tunica, candidates sometimes went bare chested beneath the toga candida to show off their battle scars. The toga picta, favored by later emperors, was a ceremonial toga, covered in ornate embroidery that was first worn by victorious generals in public ceremonies. Though most togas were light in color, the toga pulla, which was worn by mourners, was a dark shade, such as black, dark brown, or gray. Children might wear a toga praetexta, which had a broad purple border; the toga praetexta was also worn by magistrates, local judges. It was modeled closely after an Etruscan tebenna. Finally, priests wore a toga trabea that had red stripes and a purple border. The toga trabea worn by other religious figures had slightly different coloring. In addition, different types of togas might have clavi, which are stripes that run the length of the garment.
The difficulties of the toga
Roman costume in general grew more complicated over time, and the toga was no exception. First, the toga grew greatly in size. From an easy to wear cloak, the toga grew to a size of about eighteen feet long by about eleven feet wide. Draping the toga about the body became a difficult chore. While wealthy Romans were helped with their wrapping by servants or slaves, the common Roman person had to struggle with it on his own. Not wearing a toga wasn’t an option. All Roman citizens were required to wear the toga at public ceremonies, and going without the toga in public was considered disrespectable. The size of the toga caused other problems as well. As the togas grew larger, they got heavy and hot. The wearer’s left arm was usually enclosed in fabric, and the right arm was usually used to hold the toga in place. It was difficult to do anything while wearing a toga, especially anything active. Finally, distinctions about how long togas were supposed to be, and how the front folds were supposed to drape, became very important but required that the wearer constantly worry whether their toga style was in fashion. A Roman writer and an observer of Roman costumes named Tertullian (c. 155–c. 220 C.E.), quoted in Michael and Ariane Batterberry’s Fashion: The Mirror of History, said of the toga: “It is not a garment, but a burden.” Eventually, sometime after about 200 C.E., the toga was discarded as a common garment. Common people simply didn’t have the time or the money to keep their togas in proper condition for public wear, and others grew tired of trying to accomplish their daily tasks while wearing the cumbersome cloak. The toga was still worn for ceremonial occasions, but most Romans wore the simpler tunica, sometimes with a range of other, simpler outer garments.
FOR MORE INFORMATION
Batterberry, Michael, and Ariane Batterberry. Fashion: The Mirror of History. New York: Greenwich House, 1977. Cosgrave, Bronwyn. The Complete History of Costume and Fashion: From Ancient Egypt to the Present Day. New York: Checkmark Books, 2000. Houston, Mary G. Ancient Greek, Roman, and Byzantine Costume and Decoration. 2nd ed. New York: Barnes and Noble, 1947. Smith, William. “Toga.” Smith’s Dictionary: Articles on Clothing and Adornment. http://www.ukans.edu/history/index/europe/ancient_rome/ E/Roman/Texts/secondary/SMIGRA*/Toga.html (accessed on July 24, 2003). Symons, David J. Costume of Ancient Rome. New York: Chelsea House, 1987. [See also Volume 1, Ancient Greece: Himation; Volume 1, Ancient Rome: Etruscan Dress; Volume 1, Ancient Rome: Tunica]
Photo: https://en.wikipedia.org/wiki/Toga
Kaynak: S. Pendergast, T. Pendergast, S. Hermsen, Fashion, Costume, and Culture: Clothing, Headwear, Body Decorations, and Footwear through the Ages, Thomson Gale, 2023
Yorumlar
Yorum Gönder